یک مومیایی مصری که با تصویر یک زن تزئین شده بود حاوی یک سورپرایز بود: جسد کودکی که هنگام مرگ فقط 5 سال داشت.
اکنون، دانشمندان به لطف اسکنهای باکیفیت و "میکرو پرتوهای" اشعه X که مناطق بسیار کوچکی از مواد مصنوعی دست نخورده را مورد هدف قرار دادهاند، در مورد این دختر مرموز و دفن وی اطلاعات بیشتری کسب کردهاند.
اسکن اشعه X (CT) از دندانهای مومیایی و استخوان ران، سن دختر را تأیید میکند، هرچند که هیچ نشانهای از زخم در استخوانهای او وجود ندارد که بتواند دلیل مرگ او باشد.
دانشمندان در یک مطالعه جدید گزارش دادند که اشعه X یک شی مرموز را نشان میدهد که بر روی شکم کودک قرار داده شده است.
اسکنهایی که حدود دو دهه پیش روی این مومیایی انجام شده، کنتراست کمی داشته و بسیاری از جزئیات به سختی دیده میشود. برای تجزیه و تحلیل جدید، محققان سی تی اسکن جدیدی را برای تجسم ساختار مومیایی به طور کامل، انجام دادند.
آنها سپس با استفاده از پراش اشعه X، در مناطقی خاص متمرکز شدند، که در آن یک پرتوی کاملاً متمرکز شده از اشعه X، از اتمها در ساختارهای بلوری باز میگردد. تغییرات در الگوهای پراش نشان میدهد که این شی از چه نوع مادهای ساخته شده است.
استوارت استوک، استاد تحقیقات زیست شناسی سلول و رشد، در دانشکده پزشکی فاینبرگ در دانشگاه نورث وسترن شیکاگو، میگوید: این نخستین بار است که از پراش اشعه X بر روی یک مومیای دست نخورده استفاده می شود.
این مومیایی، معروف به "تصویر مومیایی هاوارا شماره 4"، در مجموعهی بلوک موزه هنر دانشگاه نورث وسترن است. بین سالهای 1910 و 1911 از محوطه مصر باستان هاوارا حفر شد. این مومیایی مربوط به حدود قرن اول میلادی است، زمانی که مصر تحت حکومت روم بود.
استوک به لایو ساینس گفت: "در دوران رومیها در مصر، آنها شروع به ساخت مومیاییهایی با تصاویری که به سطح جلو چسبیده بودند، کردند."
وی گفت: "هزاران هزار مومیایی به این شکل ساخته شده است، اما بسیاری از تصاویر از مومیاییهایی که ما داریم برداشته شدهاند، شاید فقط در 100 تا 150 مومیایی، تصاویر همچنان به مومیایی متصل شده باشند."
گرچه در تصویر مومیایی شماره 4 یک زن بالغ نشان داده شده بود، اما اندازه کوچک مومیایی اشاره به حقیقت دیگری داشت و اسکنها تایید کردند که این مومیایی یک کودک است و هنوز آنقدر جوان است که هیچ یک از دندانهای دائمی او ظاهر نشده است.
بر اساس این مطالعه، بدن او از بالای جمجمه تا کف پاهای او 37 اینچ (937 میلی متر) بود و بستهبندیها نیز 2 اینچ (50 میلی متر) دیگر اضافه کردند.
محققان همچنین 36 ساختار سوزنی شکل در این مورد را کشف کردند. 11 تا در اطراف سر و گردن، 20 تا در نزدیکی پا و 5 مورد در بالا تنه. پراش اشعه X مشخص کرد که اینها، سیمها یا پینهای فلزی مدرنی هستند که ممکن است برای تثبیت مواد مصنوعی مومیایی در طی قرن گذشته اضافه شده باشند.
استوک میگوید: یکی از یافتههای شگفتآور، یک لایه نامنظم رسوب در بستهبندیهای مومیایی است که شاید گلی است که توسط کشیشها برای محکم کردن باندهای مومیایی استفاده شده است.
کشف حیرت انگیز دیگر، یک شی بیضوی کوچک به طول حدود 0.3 اینچ (7 میلی متر) بود که محققان آن را در بستهبندیهای مومیایی بالای شکم پیدا کردند و این شی را "Inclusion F" نامگذاری کردند.
پراش اشعه X نشان داد که از کلسایت ساخته شده است. اما کلسایت چیست؟ استوک گفت، یک احتمال این است که میتواند طلسم (زیوری که برای دفع بلا یا چشم بد بر گردن می آویزند یا به انگشت می کنند و یا به بازو می بندند) باشد زیرا بدن کودک هنگام مومیایی آسیب دیده است.
به گفته استوک پس از چنین اتفاقی، کشیشها اغلب برای محافظت از فرد در زندگی پس از مرگ، یک طلسم را روی قسمت آسیب دیده بدن قرار میدهند و لکه کلسایت تازه پیدا شده در اندازه و موقعیتی بود که میتواند همان طلسم محافظ باشد.
با این حال، وضوح تصویربرداری سی تی آنقدر بالا نبود که بتواند جزئیات حکاکی شده در جسم را نشان دهد، بنابراین نمیتوان به طور قطعی گفت چه چیزی بوده است.
استوک میگوید: "هر وقت به مطالعهای از این دست میپردازید، پاسخهای خوبی میگیرید. اما در ادامه فقط سوالات بیشتری خواهید داشت."
این یافتهها به صورت آنلاین در تاریخ 25 نوامبر 2020 در Journal of the Royal Society Interface منتشر شد.
# تاریخ # مصرشناسی # مومیایی