از زمان اختراع لامپ در سال 1879، ما به نور طبیعی خورشید وابسته نبودهایم.
امروزه، بسیاری از مردم بیشتر روز را نه تنها در اتاقهایی با نور مصنوعی، بلکه با نگاه کردن به صفحه نمایش موبایل، کامپیوتر و تلویزیون میگذرانند. اخیراً این نگرانی وجود دارد که نگاه کردن به صفحههای روشن در شبهنگام میتواند ریتم شبانهروزی شما را که در واقع یک ساعت داخلی است و چرخهی خواب و بیداری ما را تنظیم میکند، گیج کند.
ما تصور میکنیم که این بدان معنی است که استفاده از صفحهی نمایش قبل از خواب ممکن است خوابیدن را دشوار کند. در حقیقت، محصولات زیادی وجود دارند که میتوانید برای فیلتر کردن نور آبی از صفحه نمایش خود بخرید و کیفیت خواب خود را بهبود بخشید.
آیا این محصولات واقعا موثرند؟ آیا نور صفحه ریتم شبانهروزی ما را تغییر میدهد و آیا این امر، خوابیدن را دشوارتر میکند؟ داستان کاملاً پیچیدهای است.
ریتم شبانهروزی همان "ساعت بدن" ذاتی است که در اشکال مختلف زندگی از جمله گیاهان، قارچها و حیوانات نیز وجود دارد. در انسان، ساعت بدن در هیپوتالاموس یافت میشود.
هیپوتالاموس هورمونی به نام ملاتونین آزاد میکند. ملاتونین اغلب به عنوان "هورمون خواب" شناخته میشود زیرا سطح آن در شب زیاد است اما درست قبل از اینکه صبح بیدار شویم کاهش مییابد. ساعت بدن دارای ریتم ذاتی است، اما میتواند در پاسخ به نوری که دریافت میکنیم مجددا تنظیم شود.
پروفسور جان آکسلسون، متخصص تحقیقات خواب از موسسه کارولینسکا توضیح میدهد که ساعت بدن دارای ریتم ذاتی نزدیک 24 ساعته است و به نور حوالی غروب و طلوع آفتاب بسیار حساس است، بنابراین سیستم شبانهروزی بدن را به طور دقیق تنظیم میکند که این امر باعث میشود سیستم پویا و با تغییرات فصلی در طول روز و شب سازگار باشد."
بسیاری از جنبههای فناوری مدرن، از لامپ ساده گرفته تا جدیدترین گوشیهای صفحهلمسی، از خود نور ساطع میکنند. پروفسور جیمی زیتزر از دانشگاه استنفورد میگوید، "نور به طور عمده دو کار را با ساعت بدن انجام میدهد، اول این که زمان بدن را مجددا تنظیم میکند و دوم اینه که دامنه یا قدرت آن را تغییر میدهد."
همانطور که ریتم شبانهروزی ما میزان ملاتونین را تغییر میدهد، میتوانیم از سطح این "هورمون خواب" استفاده کنیم تا ببینیم چه چیزی بر ساعت بدن ما تأثیر میگذارد. چندین مطالعه نشان داده است که نور مصنوعی روشن، تولید ملاتونین در بدن ما را سرکوب میکند.
جالب اینجاست که نور مصنوعی بسیار روشن در واقع به عنوان درمان (به نام فوتوتراپی) استفاده میشود تا به افرادی که ساعت بیولوژیکی بسیار تأخیری دارند، کمک کند تا زودتر بیدار شوند و زودتر بخوابند.
شدت نوری که برای فوتوتراپی استفاده میشود بسیار بیشتر از آن است که در هر صفحهی نمایشی یا لامپ استفاده میشود. یک مطالعه در سال 2014 یک سناریوی واقعیتر را بررسی کرد: مقایسه سطح ملاتونین و کیفیت خواب افرادی که قبل از خواب یک کتاب عادی یا یک کتاب الکترونیکی میخوانند. آنها دریافتند شرکتکنندگانی که کتاب الکترونیکی مطالعه کرده بودند میزان ملاتونین کمتری تولید کردهاند.
دکتر سل ریچاردسون از دانشگاه استرالیای غربی میگوید: "شواهدی وجود دارد که نشان میدهد 1.5 ساعت (یا بیشتر) استفاده از صفحه نمایش روشن افزایشِ طبیعی شبانه ملاتونین را کاهش مىدهد و این اثر ممکن است در طول چندین شب ایجاد شود. با این حال، به نظر نمیرسد که این موضوع به این معنا باشد که زمان بیشترى طول مىکشد تا خوابمان ببرد."
با اینکه میدانیم ملاتونین تأثیرات زیادی در بدن دارد و با چرخه خواب و بیداری مرتبط است، اما دقیقاً نمیدانیم که کاهش مقادیر ملاتونین چه تاثیری بر کیفیت خواب ما دارد.
مطالعات بیشماری وجود دارد که به ارتباط بین استفاده از تکنولوژى و کیفیت خواب یا مدت زمانى که طول مىکشد تا بخوابیم، میپردازد. اگرچه بسیاری از این مطالعات وجود ارتباطی بین زمان استفاده از صفحه نمایش و خواب پیدا میکنند، اما این ارتباطات اغلب ضعیف هستند و نشان نمیدهد که افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش باعث مشکلات خواب میشود.
به عنوان مثال، مطالعهاى در سال 2014 نشان داد که شرکتکنندگانى که کتابهای چاپ شده را میخوانند، به طور متوسط 10 دقیقه قبل از خوانندگان کتاب الکترونیکی به خواب میروند. مطالعات دیگرى افرادی را که از محصولی استفاده میکردند که نور آبی را از صفحه نمایش کاهش مىداد با کاربران صفحه نمایش عادی، مقایسه کرد. این بررسیها تنها 4-3 دقیقه اختلاف در زمانى که برای به خواب رفتن لازم است، یافتند.
از آنجایی که خواب تحت تأثیر موارد بسیار زیادى قرار دارد، اطمینان از اینکه فقط تأثیر زمان استفاده از صفحه نمایش را اندازهگیری مىکنیم، معمولا دشوار است.
دکتر ریچاردسون به عارضهى دیگرى نیز اشاره مىکند: "یک رابطه دو طرفه بین استفاده از تکنولوژى و خواب وجود دارد. به این معنی که استفاده از تکنولوژى ممکن است به مرور بر خواب تأثیر بگذارد، در عین حال افرادی که مشکل خواب دارند ممکن است استفاده از تکنولوژى را افزایش دهند."
تکنولوژى، به ویژه نور مصنوعی، ریتم شبانهروزی ما را تغییر میدهد. این موضوع براى ما روشن است زیرا مى توانیم بعد از استفاده از صفحه نمایش، اختلافات را در سطح ملاتونین ببینیم.
اینکه این موضوع چه تاثیری روی خواب ما دارد، خصوصاً روى زمان لازم برای به خواب رفتن، هنوز مشخص نیست.
# تکنولوژی # الگوی خواب # ساعت بدن # خواب نامنظم # هورمون خواب # ریتم شبانه روزی