بعضی حیوانات فاصله‌ اجتماعی را به قصد امن نگه داشتن گروه، رعایت می‌کنند

فاصله‌ی اجتماعی برای جلوگیری از شیوع COVID-19 ممکن است از نظر ما انسانها غیرطبیعی باشد، اما سایر حیوانات به صورت شهودی و بدون نیاز به قوانین و مقرراتی برای رعایت آنها، اقدامی مشابه انجام می‌دهند.

دوری از دیگران هنگام بیماری نتیجه طبیعی بیماری در حیوانات است. حتی وقتی انسان احساس بیماری می‌کند ، تأثیرات جسمی می‌تواند ما را به تختخوابمان محدود کند و به طور غیر مستقیم مانع از مواجهه با دیگران که به طور بالقوه می‌توانیم آنها را آلوده کنیم، شود.

متأسفانه، گونه‌ی ما اغلب به دلیل فشار کار یا یادگیری یا معاشرت، می‌توانند این غریزه را سرکوب کنند و دیگران را در معرض خطر قرار دهند. عفونت‌های بدون علامت از ویروس SARS-CoV-2 همچنین می‌توانند درک این مسئله را که چه زمانی دیگران را در معرض خطر قرار می‌دهیم، بسیار دشوارتر کنند.

یک تحقیق جدید در مجله‌ی Science بررسی می‌کند که چگونه شش حیوان اجتماعی، از جمله مورچه‌ها، خفاش‌ها، خرچنگ‌های دریایی و زنبورهای عسل، از یکدیگر دوری می کنند یا یک نفر را بیرون از جمع نگه می‌دارند تا از شیوع بیماری در یک گروه جلوگیری کنند.

دانا هاولی، زیست‌شناس از ویرجینیا تک، توضیح می‌دهد: "نگاه به رفتار حیوانات می‌تواند به ما بگوید که ما به عنوان یک جامعه باید چگونه رفتار کنیم که افراد هنگام بیماری بتوانند هم از خود و هم از جامعه محافظت کنند."

مورچه‌ها و موریانه‌ها نمونه‌های جذابی هستند، زیرا بعضی اوقات می‌توانند سیگنال‌های هشداردهنده را حتی قبل از اینکه کاملا آلوده شده باشند، از 15 دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض پاتوژن، به دیگران در گروه خود بفرستند.

به عنوان مثال، هنگام مواجهه با هاگ قارچ، برخی از گونه‌های موریانه‌ها بلافاصله شروع به ارتعاش می‌کنند تا به هم‌لانه‌ای‌های خود اطلاع دهند که باید از آنها دوری شود یا این که دور هم جمع شوند. گزینه‌ی دوم البته می‌تواند دیگران را در معرض بیماری قرار دهد، اما همچنین به مقابله با عفونت قبل از اینکه آسیب زیادی وارد کند، کمک می‌کند.

از طرف دیگر، یک مورچه‌ی آلوده به قارچ، ممکن است ظرف چند ساعت بعد از در معرض قرار گرفتن، کاملاً خود را از لانه خارج کند. این امر اصطلاحاً انزوای خودخواسته‌ی فعال نامیده می‌شود، زیرا مورچه در پاسخ به بیماری احتمالی خود مستقیماً رفتار خود را تغییر می‌دهد.

این ممکن است در ابتدا نوع‌دوستی به نظر برسد، اما از آنجا که حشرات اجتماعی مانند زنبورها، مورچه‌ها و موریانه‌ها در کولونی‌های خود با هم ارتباط نزدیکی دارند، اگر در دفاع در برابر بیماری‌ها موفق باشند، ژن‌های "خودخواه" آنها به زندگی ادامه می‌دهند، مفهومی که به عنوان "مصونیت اجتماعی" شناخته می‌شود.

خفاش‌های خون‌آشام نیز کار مشابهی انجام می‌دهند، البته به روشی منفعلانه‌تر. هنگامی که دانشمندان تکه‌ی کوچکی از باکتریهای گرم-منفی را به خفاش‌ها تزریق می‌کنند، این ماده‌ی بی‌ضرر باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی در آن‌ها می‌شود که باعث می‌شود فرد در جمع‌های بسیار کمتری شرکت کند، گرچه آنها همچنان غذای خود را به شکل خون از دیگران دریافت می‌کنند و مقداری تماس اجتماعی را نیز حفظ می‌کنند.

سباستین استاکمایر، زیست‌شناس از دانشگاه تگزاس آستین می‌گوید: "فاصله اجتماعی منفعلانه در خفاش‌های خون آشام محصول جانبی رفتار بیماری است. به عنوان مثال، خفاش‌های خون‌آشام بیمار ممکن است کسل‌تر باشند و بنابراین بتوانند انرژی را به یک پاسخ ایمنی هدایت کنند. مشاهدات ما نشان مى‌دهد که این کسلی، تماس با دیگران را کاهش می‌دهد و خفاش‌های خون‌آشام بیمار، کمتر دور یکدیگر جمع مى‌شوند."

بار دیگر این گروه است که فرد بیمار را رها می‌کند. به عنوان مثال، هنگامی که یک انسان بیمار است، بو و ظاهرش متفاوت است و به دیگران این امکان را می‌دهد که متوجه بیمارى او شوند و دور بمانند.

هاولی توضیح می‌دهد: "اگر در هواپیما نشسته باشید و شخصی در کنار شما سرفه کند، احتمال اینکه شما بخواهید با او صحبت کنید کمتر خواهد بود و ممکن است به طرف دیگر صندلی خود تکیه دهید. ما در حال تغییر رفتار خود به روش‌هاى مختلفى هستیم تا خطر بیماری را به حداقل برسانیم و تمام وقت این کار را بدون فکر انجام می‌دهیم، زیرا این موضوع از نظر تکاملی در ما ریشه دوانده است."

خرچنگ‌های خاردار کارائیب نشانه‌های مشابهی را از جامعه خود می‌گیرند. به عنوان مثال خرچنگ‌های سالم اگر دیگران علائمی از بیماری نشان دهند، ممکن است فعالانه لانه‌ى خود را ترک کنند. این یک تصمیم خطرناک است و تصمیمی ساده نیست زیرا آنها را در معرض شکارچیان و از بین رفتن حافظت گروهى قرار می‌دهد. اگر ویروس به اندازه کافی کشنده باشد، ممکن است ارزش این کار را داشته باشد.

زنبورهای عسل در واکنش به عفونت‌های احتمالی بسیار وحشی‌ترند. هنگامی که سود بیشتر کندو تنها موضوعى است که اهمیت دارد، دیده مى‌شود که زنبورهای سالم بیماران را مجبور به قرنطینه مى‌کنند و گاهى اوقات هم نوعان خود را با تهاجم از لانه بیرون می‌کنند.

نویسندگان معتقدند: "حذف اجباری عملاً در پستانداران نشان داده نشده است، اگرچه شواهدى (در برخی از پستانداران) وجود دارد و قرنطینه اجباری در طول تاریخ بشر نیز اتفاق افتاده است و همچنان یک معیار مهم بهداشت عمومی در برابر عوامل بیماری زا مانند ابولا و سندرم حاد تنفسی (SARS) است."

در شیوع بیماری‌هاى تاریخ بشر، به سختى مى‌توان گفت که قرنطینه افراد تا چه حد اختیاری است و یا توسط قوانین دولتی اعمال شده است. به احتمال زیاد ترکیبى از هر دو است.

با این حال، با نگاهی به کل حیوانات به نظر می‌رسد که قرنطینه‌ى خود، کناره‌گیرى، اخراج و فاصله اجتماعی در گروه می‌تواند بر میزان گسترش بیماری تأثیر عمیقی بگذارد.

نویسندگان اذعان می‌کنند که همیشه موارد منفی نیز وجود خواهد داشت، مانند از بین رفتن لانه خرچنگ دریایی یا فقدان تماس با عزیزان، اما واکنش‌های انسانی می‌تواند هزینه‌ها و فواید را برای تصمیم‌گیری در مورد محافظت بهتر از گونه‌ها بسنجد.

پاسخ سریع به عفونت‌ها بسیار مهم است، به ویژه برای جلوگیری از جهش پاتوژن. با این حال، اگر چه آن روزها گذشته است، اما فاصله اجتماعی هنوز هم می‌تواند در نجات زندگی مهم باشد.

همانطور که نویسندگان مى‌گویند: وقتى نوبت به کنترل شیوع بیمارى مى‌رسد "انسان ها در قرنطینه خود تنها نیستند".

این نتایج در Science منتشر شده است.

# ویروس کرونا # همه‌گیری