تیمی از دانشمندان آمریکایی نشان دادهاند که نسل دایناسورهای گوشتخوار عظیمی مانند تیرانوسوروس رکس، که از اندازهی گربههای خانگی، به هیولاهای سر به فلک کشیده رسیدند، با برتری در رقابت با گونههای رقیب کوچکتر، اکوسیستمهای خود را تغییر شکل دادند.
مطالعهی آنها که در ژورنال Science منتشر شده است، به کشف یک راز ماندگار در مورد حکومت 150 میلیون سالهی دایناسورها کمک میکند و آن این است که چرا برعکس آنچه امروز در حیوانات خشکی مشاهده میکنیم، گونههای بزرگ بیشتری در مقایسه با کوچکترها وجود داشته است.
کت شرودر، دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه نیومکزیکو که هدایت این تحقیق را بر عهده داشت، میگوید: "جوامع دایناسورها مانند یک روز تعطیل در مراکز خرید، مملو از نوجوانان بوده است. آنها بخش قابل توجهی از افراد در یک گونه را تشکیل میدادند و تأثیر بسیاری بر منابع موجود در جوامع داشتند."
حتی با توجه به محدودیتهای موجود در پروندههای فسیلی، تصور میشود که به طور کلی، دایناسورها از تنوع خاصی برخوردار نیستند یعنی در مقایسه با دهها هزار گونه پستاندار و پرندهی مدرن، فقط 1500 گونهی شناختهشده دایناسور وجود داشته است.
علاوه بر این، در کل دوره مزوزوئیک، از 252 تا 66 میلیون سال پیش، نسبتاً تعداد بیشتری از گونههای دایناسورهای درشتهیکل با وزن 1000 کیلوگرم (یک تن) در مقایسه با گونههای با وزن کمتر از 60 کیلوگرم (130 پوند) وجود داشته است.
برخی از دانشمندان این ایده را مطرح میکنند که از آنجایی که غولپیکرترین دایناسورها زندگی خود را به عنوان نوزادان کوچک آغاز میکردند، میتوانستند همزمان با رشد از منابع مختلفی استفاده کنند و فضایی را در اکوسیستمهایی که گونههای کوچکتری در آن شکوفا میشدند، اشغال کنند.
شرودر و همکارانش برای آزمایش این نظریه، دادههای سایتهای فسیلی از جمله بیش از 550 گونه دایناسور در سراسر جهان را بررسی کردند و دایناسورها را با توجه به علفخواری یا گوشتخواری و همچنین اندازه آنها دستهبندی کردند.
دانشمندان شکاف قابل توجهی را در گوشتخواران با حجم متوسط در هر جامعهای که دارای مگاتروپودها یا شکارچیان غولپیکری مانند تیرانوسوروس رکس بودند، کشف کردند.
شرودر میگوید: "در جوامعی که دارای مگاتروپود هستند، تعداد بسیار کمی از دایناسورهای گوشتخوار بین 100 تا 1000 کیلوگرم (200 پوند تا یک تن) وجود دارد و نوجوانان آن مگاتروپودها، درست در آن بازه قرار میگیرند."
این نتیجهگیری با توجه به تغییر تنوع دایناسورها در طول زمان مطرح شد. جوامع ژوراسیک (200-145 میلیون سال پیش) دارای شکافهای کمتری و جوامع کرتاسه (145-65 میلیون سال پیش) دارای شکافهای بزرگی بودند.
این به این دلیل است که نوجوانان مگاتروپودهای ژوراسیک بیشتر شبیه بزرگسالان بودند و طیف گستردهای از گیاهان خوراکی گردنبلند (مانند براکیوسوروس) برای تغذیه آنها وجود داشت.
شرودر میگوید: "از طرف دیگر، کرتاسه کاملاً تحت سلطه تیرانوسارسها و آبلیسارسها قرار داشته است که هنگام رشد، بسیار تغییر میکردند."
این تیم برای آزمایش نظریهی خود از جنبهی ریاضیات، جرم مگاتروپودهای نوجوان را در یک سن مشخص (بر اساس سوابق فسیلی که چه تعداد در سال زنده میماندند) ضرب کردند.
این روش آماری، که نوجوانان را به عنوان گونههای خاصی مورد بررسی قرار میدهد، شکافهای مشاهده شده در گوشتخواران متوسط را پر میکند.
شرودر میگوید: "فراتر از کمک به حل یک سوال طولانی مدت، تحقیقات ارزش استفاده از ملاحظات زیستمحیطی بر روی دایناسورها را نشان میدهد."
وی ادامه میدهد: "من فکر میکنم ما به سمت درک دایناسورها به عنوان حیوانات (نه فقط به عنوان سنگ) در حال حرکت هستیم."
# دیرینهشناسی # زمینشناسی # دایناسور # تیرانوسوروس رکس