فیلهای در بند انسان به اندازه همتایان بومی خود سالم نیستند. تحت مراقبت نگهبانان باغ وحش، طول عمر این پستانداران بزرگ خاکزی کوتاهتر و نرخ زاد و ولدشان بسیار پایینتر است.
چاقی ناشی از کم تحرکی و یا زیاد خوردن غالباً دلیل این امر قلمداد میشد، اما تحقیقات جدید نشان میدهد که فیلهای آسیایی (Elephas maximus) در بند به همان اندازه که قبلاً در همتایان وحشی آنها مشاهده شده است، فعال هستند.
در مقام مقایسه، فیلهای در بند آسیایی چربی کمتری نسبت به انسان متوسط دارند و احتمالاً بیشتر هم راه میروند.
این که آیا این فیلهای در بند چربی بیشتری نسبت به فیلهای وحشی دارند یا نه هنوز در حال بحث است. در گذشته، براساس مطالعات تقریباً سه چهارم فیلها در باغ وحشهای آمریکای شمالی به عنوان فیلهای دارای اضافه وزن یا چاق طبقهبندی شدهاند، اما این محاسبات معمولاً فقط براساس مشاهدات بصری است که میتواند فریبنده باشد.
در حالی که فیلهای تحت مراقبت انسان میتوانند وزن بیشتری داشته باشند، مشخص نیست که چه مقدار از این وزن اضافی، چربی است و چه مقدار از آن ناشی از پرخوری یا کم تحرکی است. علاوه بر این، مشخص نیست که این چربی چه تاثیری بر سلامتی آنها دارد.
Daniella Chusyd، که اکنون در دانشگاه بلومینگتون ایندیانا در مورد فیزیولوژی فیلها مطالعه میکند، میخواست مقدار میزان فیلها را به روش مستقیمتری اندازهگیری کند. در مدتی که در دانشگاه آلاباما بود، تصمیم گرفت میزان چربی فیلهای در بند را با برخی از مشکلات سلامتی آنها مقایسه کند.
دنیلا توضیح داد: "من علاقه داشتم کشف کنم آیا روشهایی که عمدتاً در تحقیقات سلامت انسانی استفاده میشوند، میتوانند به ما کمک کنند تا درباره فیلها بیشتر بدانیم."
به همین منظور، دنیلا و همکارانش 35 فیل آسیایی ماده و 9 فیل آسیایی نر را از 9 باغ وحش در سراسر ایالات متحده و کانادا با ردیابهای تناسب اندام بزرگ روی مچ پا مجهز کردند.
دنیلا سپس "به سرعت به بهترین دوست آنها تبدیل شد" زیرا او به فیلها را با یک دوز نان آغشته به آب سنگین را تغذیه میکرد. این ماده حاوی یک ایزوتوپ هیدروژن طبیعی است که به تیم کمک میکند تا وزن آب بدن فیلها را اندازه گیری کند.
وی و همکارانش با پیگیری وزن آب بدن آنها از طریق نمونههای منظم خون، در نهایت توانستند میزان کل چربی فیلها را از توده بدن آنها محاسبه کنند.
در سالهای اخیر، برخی از دانشمندان از اینکه فیلهای در بند بیش از حد غذا میخورند و به اندازه کافی ورزش نمیکنند، نگران هستند. این امر به طور بالقوه آنها را در معرض خطر بیماریهای قلبی عروقی، مشکلات مفصلی و ناهنجاریهای هورمونهای تولید مثل قرار میدهد، که میتواند آینده این گونه در معرض خطر را قرار دهد.
اما برخی از این ترسها ممکن است نابجا باشد. در حالی که فیلهای در بند به وضوح مانند فیلهایی که در حیات وحش هستند، سالم نیستند، اما مشکلات باروری آنها ممکن است در اثر کم تحرکی یا چربی اضافه نباشد.
به طور متوسط، فیلهای نر تقریباً 8.5 درصد و مادهها تقریباً 10 درصد چربی دارند. برای مقایسه با سایر پستانداران، به عنوان مثال یک انسان سالم بین 6 تا 31 درصد چربی دارد.
با مقایسه این میزان چربی و سایر مشکلات سلامتی در فیلهای آسیایی، محققان این مقاله دقیقاً عکس آنچه انتظار داشتند را یافتند.
از نظر تناسب اندام، فیلهای در بند به اندازهی فیلهایی که محدوده آزاد داشتند، یعنی تقریباً 0.03 تا 2.8 کیلومتر در ساعت راه میرفتند.
از نظر باروری، فیلهای کم وزن بیش از همه در حال تقلا بودند، نه آنهایی که چربی اضافی دارند. مادههای نابارور کمترین چربی موجود در بدن را دارند و محققان فکر میکنند این کمبود وزن ممکن است چرخههای باروری آنها را مختل کند، مانند آنچه در انسان های کم وزن اتفاق میافتد.
این بدان معنا نیست که برای فیلهایی که دارای اضافه وزن هستند خطری وجود ندارد، فقط ممکن است نرخ زاد و ولد پایین یکی از این خطرات نباشد.
در این مطالعه، به عنوان مثال، محققان دریافتند که میزان انسولین در بین فیلهایی که بیش از حد متوسط چربی دارند، بیشتر است، که نشان میدهد این پستانداران بزرگ اگر خیلی بخورند میتوانند وضعیت دیابتی مانند پیدا کنند، اگرچه این موضوع هنوز تایید نشده است.
هنوز مشخص نیست که آیا فیلهای آسیایی در باغ وحشها نسبت به طبیعت با چاقی بیشتری روبرو هستند یا خیر. به هر حال، تعریف چاقی حتی در انسان نیز بسیار دشوار است.
تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا مشخص شود چه میزان چربی در فیلهای آسیایی، ناسالم است و چربی در کجا توزیع میشود، زیر پوست و یا دور شکم.
آنچه که این مطالعه نشان میدهد این است که بسیاری از فیلهای آسیایی که در بند هستند، تحرک کافی دارند. علاوه بر این، میزان چربی بالاتر لزوماً بر چرخه تولید مثل فیل تاثیری ندارد، اگرچه ممکن است سایر بخشهای سلامتی او را تحت تأثیر قرار دهد.
نویسندگان این مقاله معتقدند: "اگرچه تلاش برای یک ایجاد آستانه چاقی صورت گرفت، اما باید تأکید شود که این یک روش جدید در فیلها است، این مطالعه شامل یک نمونه نسبتاً کوچک بود و هیچ دادهای در مورد چربی و مرگ و میر وجود نداشت، بنابراین مطالعات بیشتری با جامعه آماری بزرگتر مورد نیاز است."
یافتن راهی برای سالم ماندن و باروری فیلهای در بند برای آیندهی این گونه در معرض خطر بسیار حیاتی است.
این مطالعه در Journal of Experimental Biology منتشر شده است.
# تناسب اندام # فیل آسیایی # پستانداران # حیات وحش